Séyism
Oun séyism oben tranbman di Latè sa roun soukous di sòl ki ka rézilté di libérasyon-an di brisk di énèrji ki akimilé pa kontrent ègzèrsé asou ròch-ya. Sa libérasyon di énèrji ka fè so kò pa roun riptir lon-an di roun fay, jénéralman préègzistan. Pli rar sa séyism-yan akoz di aktivité vòlkanik-a oben di lorijin artifisyèl (èsplozyon pa lègzanp). Lyé-a di riptir-a de ròch an profondò ka nonmen so kò roun fwayé ; projèksyon-an di fwayé à sirfas-a sa épisant-a di séyism. Mouvman-an dé ròch prè di fwayé ka anjandré dé vibrasyon élastik ki ka propajé, anba fòrm-an di tren d'onn sismik, otour é o travèr di glòb térès. I ka prodjwi osi roun dégajman di chalò pa frotman, o pwen di pafwè fonn ròch-ya lon-an di fay-a (psédotachilit).