Léròp : Diférans ant vèrsyon

Di Wikipédja
Contenu supprimé Contenu ajouté
PouLagwiyann (kozman | kontribisyon)
Aucun résumé des modifications
PouLagwiyann (kozman | kontribisyon)
Aucun résumé des modifications
Lign 1 : Lign 1 :
[[Fiché:Europe orthographic Caucasus Urals boundary (with borders).svg|197px|right|Lokalizasyon di Éròp-a.]]
[[Fiché:Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary_(with_borders).svg|thumb|Lokalizasyon di Éròp]]


'''Éròp'''-a sa roun [[Kontinan]] ou oun parti di siperkontinan di Érazi di Afro-Érazi. Li parfwa aplé « Vyé Kontinan-an », an opozisyon di « Nouvo Mond » ([[Amérik]]). Oun kominoté di pépl, di diféran Éta, ka konstitwé [[Inyon éropéèn]].
'''Éròp''' sa roun [[kontinan]] ou roun parti di siperkontinan-yan di Érazi é di Afro-Érazi. Li sa pafwè aplé « Vyé Kontinan », pa opozisyon o « Nouvo Monn » ([[Amérik]]). Asou plan kiltirèl, Éròp té rousou di miltip enfliyans o kour dé laj, é ka konprann di nombré péyi ki posédé an menm tan oun léritaj konmen, dé diférans lengwistik, rélijyéz é istorik, ké dé apòr résan vini dipi mondyalizasyon-an. À sa tit, Éròp sa roun lèspas di sivilizasyon forjé pa roun listwè milénèr. Oun konminoté di pèp, di diféran Léta, ka tann à konstitchwé yé kò politikman ké Linyon éropéyenn.

== Jéyografi ==
[[Fiché:Europe_geographique_grande.jpg|thumb|Kart di Éròp jéyografik ka ka prézanté rélyèf-ya.]]

=== Limit jéyopolitik ===
Izaj-a ka fè di Éròp-a oun kontinan ; nou ka palé, si nou ka konsidéré Érazi ké plak érazyatik, di parti oksidantal di oun siper-kontinan. Limit terès-ya di Éròp-a té donk toujou enprésiz à lès pas i pa ka ègzisté di limit klèrman défini, di rélyèf ou di lanmè, ki ka vini klèrman sendé Érazi. Frontyèr jéyografik-ya di Éròp sa don pli politik ki fizik.

== Politik ==
[[Drapo:Flag_of_Europe.svg|thumb| Drapo éropéyen, drapo di Konsèy di Éròp é di Inyon éropéyenn.]]

Péyi-ya ki gen tout ou parti di yé téritwar asou kontinan éropéyen ou sa kiltirèlman rataché à Éròp (soulon limit jéyografik défini pli rot) sa o nonm di 51 :

* 44 péyi gen tout yé téritwar an Éròp : [[Albani]], [[Almagn]], [[Andorre]], [[Otrich]], [[Bèljik]], [[Byélorisi]], [[Bosni-Herzégovin]], [[Bilgari]], [[Kroasi]], [[Dannlark|Dannmark]], [[Espagn]], [[Estoni]], [[Fenlann]], [[Lafrans]], [[Grès]], [[Ongri]], [[Irlann]], [[Islann]], [[Itali]], [[Kosovo]], [[Létoni]], [[Liechtenstein]], [[Litchwani]], [[Liksanbour]], [[Masédwann]], [[Malt]], [[Moldavi]], [[Monako]], [[Monténégro]], [[Norvèj]], [[Péyi-Ba]], [[Pològn]], [[Portigè]], [[Répiblik tchèk]], [[Roumani]], [[Rwayom-Ini]], [[Sen-Maren]], [[Sèrbi]], [[Slovaki]], [[Slovéni]], [[Swèd]], [[Swis]], [[Ikrèn]] ké [[Wp/gvr/Vatikan|Vatikan]] ;

* 5 péyi sa an parti an Éròp, an parti an Azi : [[Azerbaïdjan]], [[Jéyòrji]], [[Kazakhstan]], [[Risi]] ké [[Tirki]] ;

* 2 péyi sa kiltirèlman rataché à Éròp-a, kwaki sitchwé an Azi : [[Arméni]] ké [[Chip]].

[[Fiché:Europe_countries_map_fr.png|thumb|Péyi-ya an Éròp.]]

== Kiltir ==
Palé di kiltir di Éròp sa difisil, pas di nombréz kiltir té siksédé yé kò (é té souvan asimilé dé apòr ekstra-éropéyen) dipi plizyò milénèr. Oun définisyon di kiltir di Éròp-a divèt nésésèrman osi tchenbé kont dé limit jéyografik di kontinan.


{{Éròp}}
{{Éròp}}

Vèrsyon di 17 janvyé 2018 à 13:09

Lokalizasyon di Éròp

Éròp sa roun kontinan ou roun parti di siperkontinan-yan di Érazi é di Afro-Érazi. Li sa pafwè aplé « Vyé Kontinan », pa opozisyon o « Nouvo Monn » (Amérik). Asou plan kiltirèl, Éròp té rousou di miltip enfliyans o kour dé laj, é ka konprann di nombré péyi ki posédé an menm tan oun léritaj konmen, dé diférans lengwistik, rélijyéz é istorik, ké dé apòr résan vini dipi mondyalizasyon-an. À sa tit, Éròp sa roun lèspas di sivilizasyon forjé pa roun listwè milénèr. Oun konminoté di pèp, di diféran Léta, ka tann à konstitchwé yé kò politikman ké Linyon éropéyenn.

Jéyografi

Kart di Éròp jéyografik ka ka prézanté rélyèf-ya.

Limit jéyopolitik

Izaj-a ka fè di Éròp-a oun kontinan ; nou ka palé, si nou ka konsidéré Érazi ké plak érazyatik, di parti oksidantal di oun siper-kontinan. Limit terès-ya di Éròp-a té donk toujou enprésiz à lès pas i pa ka ègzisté di limit klèrman défini, di rélyèf ou di lanmè, ki ka vini klèrman sendé Érazi. Frontyèr jéyografik-ya di Éròp sa don pli politik ki fizik.

Politik

thumb| Drapo éropéyen, drapo di Konsèy di Éròp é di Inyon éropéyenn.

Péyi-ya ki gen tout ou parti di yé téritwar asou kontinan éropéyen ou sa kiltirèlman rataché à Éròp (soulon limit jéyografik défini pli rot) sa o nonm di 51 :

  • 2 péyi sa kiltirèlman rataché à Éròp-a, kwaki sitchwé an Azi : ArméniChip.
Péyi-ya an Éròp.

Kiltir

Palé di kiltir di Éròp sa difisil, pas di nombréz kiltir té siksédé yé kò (é té souvan asimilé dé apòr ekstra-éropéyen) dipi plizyò milénèr. Oun définisyon di kiltir di Éròp-a divèt nésésèrman osi tchenbé kont dé limit jéyografik di kontinan.


Léròp
LanlmangnOtrichBèljikDannmarkLèspangnEstoniFenlannLafransGrèsOngriItaliLétoniLitchwaniMaltLiksanbourPéyi-BaPològnPotidjalSlovakiSlovéniSwèdRépiblik tchèkIslannLiechtensteinRwéyonm-IniNorvèjSwisMonakoSen-MarenVatikan