Léròp : Diférans ant vèrsyon
Aucun résumé des modifications |
Aucun résumé des modifications |
||
Lign 1 : | Lign 1 : | ||
[[Fiché: |
[[Fiché:Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary_(with_borders).svg|thumb|Lokalizasyon di Éròp]] |
||
'''Éròp''' |
'''Éròp''' sa roun [[kontinan]] ou roun parti di siperkontinan-yan di Érazi é di Afro-Érazi. Li sa pafwè aplé « Vyé Kontinan », pa opozisyon o « Nouvo Monn » ([[Amérik]]). Asou plan kiltirèl, Éròp té rousou di miltip enfliyans o kour dé laj, é ka konprann di nombré péyi ki posédé an menm tan oun léritaj konmen, dé diférans lengwistik, rélijyéz é istorik, ké dé apòr résan vini dipi mondyalizasyon-an. À sa tit, Éròp sa roun lèspas di sivilizasyon forjé pa roun listwè milénèr. Oun konminoté di pèp, di diféran Léta, ka tann à konstitchwé yé kò politikman ké Linyon éropéyenn. |
||
== Jéyografi == |
|||
[[Fiché:Europe_geographique_grande.jpg|thumb|Kart di Éròp jéyografik ka ka prézanté rélyèf-ya.]] |
|||
=== Limit jéyopolitik === |
|||
Izaj-a ka fè di Éròp-a oun kontinan ; nou ka palé, si nou ka konsidéré Érazi ké plak érazyatik, di parti oksidantal di oun siper-kontinan. Limit terès-ya di Éròp-a té donk toujou enprésiz à lès pas i pa ka ègzisté di limit klèrman défini, di rélyèf ou di lanmè, ki ka vini klèrman sendé Érazi. Frontyèr jéyografik-ya di Éròp sa don pli politik ki fizik. |
|||
== Politik == |
|||
[[Drapo:Flag_of_Europe.svg|thumb| Drapo éropéyen, drapo di Konsèy di Éròp é di Inyon éropéyenn.]] |
|||
Péyi-ya ki gen tout ou parti di yé téritwar asou kontinan éropéyen ou sa kiltirèlman rataché à Éròp (soulon limit jéyografik défini pli rot) sa o nonm di 51 : |
|||
* 44 péyi gen tout yé téritwar an Éròp : [[Albani]], [[Almagn]], [[Andorre]], [[Otrich]], [[Bèljik]], [[Byélorisi]], [[Bosni-Herzégovin]], [[Bilgari]], [[Kroasi]], [[Dannlark|Dannmark]], [[Espagn]], [[Estoni]], [[Fenlann]], [[Lafrans]], [[Grès]], [[Ongri]], [[Irlann]], [[Islann]], [[Itali]], [[Kosovo]], [[Létoni]], [[Liechtenstein]], [[Litchwani]], [[Liksanbour]], [[Masédwann]], [[Malt]], [[Moldavi]], [[Monako]], [[Monténégro]], [[Norvèj]], [[Péyi-Ba]], [[Pològn]], [[Portigè]], [[Répiblik tchèk]], [[Roumani]], [[Rwayom-Ini]], [[Sen-Maren]], [[Sèrbi]], [[Slovaki]], [[Slovéni]], [[Swèd]], [[Swis]], [[Ikrèn]] ké [[Wp/gvr/Vatikan|Vatikan]] ; |
|||
* 5 péyi sa an parti an Éròp, an parti an Azi : [[Azerbaïdjan]], [[Jéyòrji]], [[Kazakhstan]], [[Risi]] ké [[Tirki]] ; |
|||
* 2 péyi sa kiltirèlman rataché à Éròp-a, kwaki sitchwé an Azi : [[Arméni]] ké [[Chip]]. |
|||
[[Fiché:Europe_countries_map_fr.png|thumb|Péyi-ya an Éròp.]] |
|||
== Kiltir == |
|||
Palé di kiltir di Éròp sa difisil, pas di nombréz kiltir té siksédé yé kò (é té souvan asimilé dé apòr ekstra-éropéyen) dipi plizyò milénèr. Oun définisyon di kiltir di Éròp-a divèt nésésèrman osi tchenbé kont dé limit jéyografik di kontinan. |
|||
{{Éròp}} |
{{Éròp}} |
Vèrsyon di 17 janvyé 2018 à 13:09
Éròp sa roun kontinan ou roun parti di siperkontinan-yan di Érazi é di Afro-Érazi. Li sa pafwè aplé « Vyé Kontinan », pa opozisyon o « Nouvo Monn » (Amérik). Asou plan kiltirèl, Éròp té rousou di miltip enfliyans o kour dé laj, é ka konprann di nombré péyi ki posédé an menm tan oun léritaj konmen, dé diférans lengwistik, rélijyéz é istorik, ké dé apòr résan vini dipi mondyalizasyon-an. À sa tit, Éròp sa roun lèspas di sivilizasyon forjé pa roun listwè milénèr. Oun konminoté di pèp, di diféran Léta, ka tann à konstitchwé yé kò politikman ké Linyon éropéyenn.
Jéyografi
Limit jéyopolitik
Izaj-a ka fè di Éròp-a oun kontinan ; nou ka palé, si nou ka konsidéré Érazi ké plak érazyatik, di parti oksidantal di oun siper-kontinan. Limit terès-ya di Éròp-a té donk toujou enprésiz à lès pas i pa ka ègzisté di limit klèrman défini, di rélyèf ou di lanmè, ki ka vini klèrman sendé Érazi. Frontyèr jéyografik-ya di Éròp sa don pli politik ki fizik.
Politik
thumb| Drapo éropéyen, drapo di Konsèy di Éròp é di Inyon éropéyenn.
Péyi-ya ki gen tout ou parti di yé téritwar asou kontinan éropéyen ou sa kiltirèlman rataché à Éròp (soulon limit jéyografik défini pli rot) sa o nonm di 51 :
- 44 péyi gen tout yé téritwar an Éròp : Albani, Almagn, Andorre, Otrich, Bèljik, Byélorisi, Bosni-Herzégovin, Bilgari, Kroasi, Dannmark, Espagn, Estoni, Fenlann, Lafrans, Grès, Ongri, Irlann, Islann, Itali, Kosovo, Létoni, Liechtenstein, Litchwani, Liksanbour, Masédwann, Malt, Moldavi, Monako, Monténégro, Norvèj, Péyi-Ba, Pològn, Portigè, Répiblik tchèk, Roumani, Rwayom-Ini, Sen-Maren, Sèrbi, Slovaki, Slovéni, Swèd, Swis, Ikrèn ké Vatikan ;
- 5 péyi sa an parti an Éròp, an parti an Azi : Azerbaïdjan, Jéyòrji, Kazakhstan, Risi ké Tirki ;
Kiltir
Palé di kiltir di Éròp sa difisil, pas di nombréz kiltir té siksédé yé kò (é té souvan asimilé dé apòr ekstra-éropéyen) dipi plizyò milénèr. Oun définisyon di kiltir di Éròp-a divèt nésésèrman osi tchenbé kont dé limit jéyografik di kontinan.
Léròp | |
---|---|
Lanlmangn • Otrich • Bèljik • Dannmark • Lèspangn • Estoni • Fenlann • Lafrans • Grès • Ongri • Itali • Létoni • Litchwani • Malt • Liksanbour • Péyi-Ba • Pològn • Potidjal • Slovaki • Slovéni • Swèd • Répiblik tchèk • Islann • Liechtenstein • Rwéyonm-Ini • Norvèj • Swis • Monako • Sen-Maren • Vatikan |