Léròp : Diférans ant vèrsyon
Aucun résumé des modifications |
|||
Lign 12 : | Lign 12 : | ||
[[Fiché:Flag_of_Europe.svg|thumb|Drapo éropéyen, drapo di Konsèy di Léròp é di [[Linyon éropéyen]].]] |
[[Fiché:Flag_of_Europe.svg|thumb|Drapo éropéyen, drapo di Konsèy di Léròp é di [[Linyon éropéyen]].]] |
||
Péyi-ya ki ganyen tout oben roun |
Péyi-ya ki ganyen tout oben roun pati di yé téritwè asou kontinan éropéyen-an oben sa kiltirèlman rataché ké Léròp (soulon limit jéyografik-a ki défini pli laro) sa o nonm di 51 : |
||
* 44 péyi gen tout yé téritwè an Léròp : [[Albani]], [[Lanlmangn]], [[Andòr]], [[Otrich]], [[Bèljik]], [[Byélorisi]], [[Bosni-Èrzégovin]], [[Bilgari]], [[Kroasi]], [[Dannmark]], [[Lèspangn]], [[Estoni]], [[Fenlann]], [[Lafrans]], [[Grès]], [[Ongri]], [[Irlann (péyi)|Irlann]], [[Islann]], [[Itali]], [[Kosovo]], [[Létoni]], [[Liechtenstein]], [[Litchwani]], [[Liksanbour (péyi)|Liksanbour]], [[Masédwann (péyi)|Masédwann]], [[Malt]], [[Moldavi]], [[Monako]], [[Monténégro]], [[Norvèj]], [[Péyi-Ba]], [[Pològn]], [[ |
* 44 péyi gen tout yé téritwè an Léròp : [[Albani]], [[Lanlmangn]], [[Andòr]], [[Otrich]], [[Bèljik]], [[Byélorisi]], [[Bosni-Èrzégovin]], [[Bilgari]], [[Kroasi]], [[Dannmark]], [[Lèspangn]], [[Estoni]], [[Fenlann]], [[Lafrans]], [[Grès]], [[Ongri]], [[Irlann (péyi)|Irlann]], [[Islann]], [[Itali]], [[Kosovo]], [[Létoni]], [[Liechtenstein]], [[Litchwani]], [[Liksanbour (péyi)|Liksanbour]], [[Masédwann (péyi)|Masédwann]], [[Malt]], [[Moldavi]], [[Monako]], [[Monténégro]], [[Norvèj]], [[Péyi-Ba]], [[Pològn]], [[Potidjal]], [[Répiblik tchèk]], [[Roumani]], [[Rwéyonm-Ini]], [[Sen-Maren]], [[Sèrbi]], [[Slovaki]], [[Slovéni]], [[Swèd]], [[Swis]], [[Oukrèn]] ké [[Vatikan]] ; |
||
* 5 péyi sa an |
* 5 péyi sa an pati atè Léròp, an parti atè Lazi : [[Azerbaydjan]], [[Jéyòrji (péyi)|Jéyòrji]], [[Kazakstan]], [[Risi]] ké [[Tirki]] ; |
||
* 2 péyi sa kiltirèlman rataché |
* 2 péyi sa kiltirèlman rataché ké Léròp-a, kwaki sitchwé atè Lazi : [[Arméni]] ké [[Chip (péyi)|Chip]]. |
||
[[Fiché:Europe_countries_map_fr.png|thumb|Péy-ya |
[[Fiché:Europe_countries_map_fr.png|thumb|Péy-ya atè Léròp.]] |
||
== Kiltir == |
== Kiltir == |
Vèrsyon di 28 avril 2019 à 17:30
Léròp-a sa roun kontinan oben roun parti di siperkontinan-yan di Lérazi é di Afro-Lérazi. Li sa pafwè aplé « Vyé Kontinan », pa opozisyon o « Nouvèl Monn » (Lanmérik). Asou plan kiltirèl, Léròp-a té rousouvwè di miltip lenfliyans o kour dé laj, é ka konprann di nonbré péy ki posédé an menm tan oun léritaj koumen, dé diférans lengwistik, rélijyé é istorik, ké dé zapòr résan vini dipi mondyjlizasyon-an. À sa tit, Léròp sa roun lèspas di sivilizasyon forjé pa roun listwè milénèr. Oun kouminoté di pèp, di diféran Léta, ka tann à konstitchwé yé kò politikman ké Linyon éropéyen-an.
Jéyografi
Limit jéyopolitik
Lizaj-a ka fè di Léròp-a oun kontinan ; nou ka palé, si nou ka konsidéré Érazi ké plak érazyatik, di parti oksidantal di oun siper-kontinan. Limit terès-ya di Éròp-a té donk toujou enprésiz à lès pas i pa ka ègzisté di limit klèrman défini, di rélyèf ou di lanmè, ki ka vini klèrman sendé Érazi. Frontyèr jéyografik-ya di Éròp sa don pli politik ki fizik.
Politik
Péyi-ya ki ganyen tout oben roun pati di yé téritwè asou kontinan éropéyen-an oben sa kiltirèlman rataché ké Léròp (soulon limit jéyografik-a ki défini pli laro) sa o nonm di 51 :
- 44 péyi gen tout yé téritwè an Léròp : Albani, Lanlmangn, Andòr, Otrich, Bèljik, Byélorisi, Bosni-Èrzégovin, Bilgari, Kroasi, Dannmark, Lèspangn, Estoni, Fenlann, Lafrans, Grès, Ongri, Irlann, Islann, Itali, Kosovo, Létoni, Liechtenstein, Litchwani, Liksanbour, Masédwann, Malt, Moldavi, Monako, Monténégro, Norvèj, Péyi-Ba, Pològn, Potidjal, Répiblik tchèk, Roumani, Rwéyonm-Ini, Sen-Maren, Sèrbi, Slovaki, Slovéni, Swèd, Swis, Oukrèn ké Vatikan ;
- 5 péyi sa an pati atè Léròp, an parti atè Lazi : Azerbaydjan, Jéyòrji, Kazakstan, Risi ké Tirki ;
Kiltir
Palé di kiltir di Léròp difisil, pas di patché kiltir té sigsédé yé kò (é té souvan asimilé dé zapò èstra-éropéyen) dipi plizyò milénèr. Oun définisyon di kiltir di Léròp-a divèt nésésèrman osi tchenbé kont dé limit jéyografik di kontinan.
Nòt ké référans
Wè osi
Léròp | |
---|---|
Lanlmangn • Otrich • Bèljik • Dannmark • Lèspangn • Estoni • Fenlann • Lafrans • Grès • Ongri • Itali • Létoni • Litchwani • Malt • Liksanbour • Péyi-Ba • Pològn • Potidjal • Slovaki • Slovéni • Swèd • Répiblik tchèk • Islann • Liechtenstein • Rwéyonm-Ini • Norvèj • Swis • Monako • Sen-Maren • Vatikan |