Dolar : Diférans ant vèrsyon
Aucun résumé des modifications |
|||
Lign 1 : | Lign 1 : | ||
[[Fiché: |
[[Fiché:United_States_one_dollar_bill,_obverse.jpg|thumb|Biyé di roun dolar dé Létazini.]] |
||
[[Fiché:Ausztr%C3%A1l_1_doll%C3%A1ros_bankjegy.jpg|thumb|Biyé di roun dolar ostralyen.]] |
|||
[[Fiché:Canada_dollar_1954_front.jpg|thumb|Biyé di roun dolar kannandjen.]] |
|||
[[Fiché:50_dollar_note,_Hong_Kong_%26_Shanghai_Banking_Corporation,_1930_-_Hong_Kong_Museum_of_History_-_DSC01012.JPG|thumb|Biyé di 50 dolar di Hong-Kong.]] |
|||
'''Dolar''' ($, Unicode U+0024) sa non-an di lanmonnen di plizyò péy, don [[Lostrali]], [[Kannanda]], [[Létazini]], Nouvèl-Zélann, sèrten léta dé [[Karayb]], di [[Lazi]] é di [[Lanmérik di Sid]]. |
|||
== Lis dé péy ki ganyen dolar-a pou lanmonnen == |
|||
* Lostrali : dolar ostralyen (AUD) ; |
|||
* Barbad : dolar barbadjen (BBD) ; |
|||
* Béliz : dolar bélizyen (BZD) |
|||
* Kannanda : dolar kannandjen (CAD) ; |
|||
* sèrten Léta dé Karayb oryantal (XCD) ; |
|||
* Létazini : dolar anmériken (USD) ; |
|||
* Lékwatò : dolar anmériken (USD) ; |
|||
* Gwiyannan : dolar gwiyannyen (GYD) ; |
|||
* Kiribati : dolar dé Kiribati (KID) ; |
|||
* Salvadò : dolar anmériken (USD) |
|||
* Fidji : dolar dé Fidji (FJD) ; |
|||
* Onng Konng : dolar di Onng Konng (HKD) ; |
|||
* Nanmibi : dolar nanmibyen (NAD) ; |
|||
* Nouvèl-Zélann : dolar néyo-zélandé (NZD) ; |
|||
* Sengapou : dolar sengapouyen (SGD) ; |
|||
* Sirinanm : dolar di Sirinanm (SRD) ; |
|||
* Taywann : nouvèl dolar di Taywann (TWD) ; |
|||
* Zimbabwé : dolar di Zimbabwé (ZWD) |
|||
== Listwè di déviz-a == |
|||
* Dabò, létimoloji : mo « dolar » sa roun dériv fonnétik di mo anlman thaler oben taler (di thal, 'vallée' an anlman ; nou ka trouvé tèrm-an tolar an Slovéni). Thaler-a té roun lanmonnen di lajan don lyé-a di prodigsyon inisyal té atè Saint-Joachim, o Nò-Lwès di Bowenm-an annan mon Métalifèr-ya (jòdla an Répiblik tchèk, atè Jáchymov oben Sankt Joachimsthal, « val di St-Joachim ») koté roun min fika dékouvri an finisman-an di xve syèk . Li ka réponn so kò dabò annan tout Léròp jèrmannofonn (pa lègzanp rijksdaalder néyèrlandé-a oben rixdale), épi annan tout Lògsidan difèt di gran benzwen nimérèr o xvie syèk, lépòk koté métal-ya présyé divini tré rar atè Léròp, é anfen annan gran pati di monn. |
|||
* Senbòl-a di dolar ka roumonté san dout à pyès-a di 8 réyal èspangnòl. Annéfè, pyès-a di lajan èspangnòl di lwit réyal di plat té ka posédé roun révèr ki ka abòrdé roun grafism roumarkab, karagtéristik : 2 kòlonn ki kouronnen ki ka ankadré 2 plannisfè, ki ka rouprézanté Ansyen-an ké Nouvèl Monn-an, ki sirmonté di roun kouronn rwèyèl. Li té ka fè pati di roun gran lignen di lanmonnen, fanmi monnétèr-a dé réyal di Lèspangn, pyès-a di lwit ki aparanté di sirkrwa kou nou ka di pli laro o thaler jèrmannik. |
|||
* Pronmyé dolar nò-anmériken té enprimen an 1690 pa kòlonni di Massachusetts, mé so laspé té tré diféran di sa-ya di jòdla. Lò Létazini-ya ka akéri yé lendépandans (1776-1783), yé pran pou lanmonnen dolar-a, ké grafism-an di pyès-a di 8 réyal di plata (osi aplé « dolar èspangnòl », ki-lé-di « thaler èspangnòl », oben Spanish dollar), kou Péso-a té fika osi. Dipi, yé pwisans ékonnonmik ké finansyé otan ki politik ké militèr, ki kontribiyé à propagasyon-an di non di dolar annan byen ròt réjyon di monn. |
|||
== Ròt non == |
|||
Atè Kannanda, annan réjyon frankofonn-yan, dolar-a sa aplé popilèrman « loonie » oben « pyas ». Pyas-a té roun linité monnétèr ki té gen kour o Kannanda anvan rivé-a dé Britannik. A té dé pyès ékivalan o dolar, mé ki té ka provni di ròt réjyon di monn, kou Lanpir otoman ké Répiblik di Véniz. Annan Lanmérik di Nò britannik-a, lizaj-a té di konsidéré pyas kou tradigsyon fransé-a di dolar. A an koumansman di xxe syèk ki mo dolar-a koumansé ranplasé pyas an fransé kannandjen, asou biyé-ya di labank bilenng ké inilenng fransé. Pa lègzanp, pannan lannen-yan 1910, sèrten labank té ka émèt dé « dis pyas » alò ki ròt té ka émèt dé « di dolar ». |
|||
== Nòt ké référans == |
|||
== Wè osi == |
|||
'''Dollar''' ($, Inikod U+0024) sa non di [[lanmonnen]] di plizyò péyi. |
|||
[[Katégori:Lanmonnen]] |
|||
[[fr:Dollar]] |
[[fr:Dollar]] |
Vèrsyon di 20 désanm 2018 à 23:55
Dolar ($, Unicode U+0024) sa non-an di lanmonnen di plizyò péy, don Lostrali, Kannanda, Létazini, Nouvèl-Zélann, sèrten léta dé Karayb, di Lazi é di Lanmérik di Sid.
Lis dé péy ki ganyen dolar-a pou lanmonnen
- Lostrali : dolar ostralyen (AUD) ;
- Barbad : dolar barbadjen (BBD) ;
- Béliz : dolar bélizyen (BZD)
- Kannanda : dolar kannandjen (CAD) ;
- sèrten Léta dé Karayb oryantal (XCD) ;
- Létazini : dolar anmériken (USD) ;
- Lékwatò : dolar anmériken (USD) ;
- Gwiyannan : dolar gwiyannyen (GYD) ;
- Kiribati : dolar dé Kiribati (KID) ;
- Salvadò : dolar anmériken (USD)
- Fidji : dolar dé Fidji (FJD) ;
- Onng Konng : dolar di Onng Konng (HKD) ;
- Nanmibi : dolar nanmibyen (NAD) ;
- Nouvèl-Zélann : dolar néyo-zélandé (NZD) ;
- Sengapou : dolar sengapouyen (SGD) ;
- Sirinanm : dolar di Sirinanm (SRD) ;
- Taywann : nouvèl dolar di Taywann (TWD) ;
- Zimbabwé : dolar di Zimbabwé (ZWD)
Listwè di déviz-a
- Dabò, létimoloji : mo « dolar » sa roun dériv fonnétik di mo anlman thaler oben taler (di thal, 'vallée' an anlman ; nou ka trouvé tèrm-an tolar an Slovéni). Thaler-a té roun lanmonnen di lajan don lyé-a di prodigsyon inisyal té atè Saint-Joachim, o Nò-Lwès di Bowenm-an annan mon Métalifèr-ya (jòdla an Répiblik tchèk, atè Jáchymov oben Sankt Joachimsthal, « val di St-Joachim ») koté roun min fika dékouvri an finisman-an di xve syèk . Li ka réponn so kò dabò annan tout Léròp jèrmannofonn (pa lègzanp rijksdaalder néyèrlandé-a oben rixdale), épi annan tout Lògsidan difèt di gran benzwen nimérèr o xvie syèk, lépòk koté métal-ya présyé divini tré rar atè Léròp, é anfen annan gran pati di monn.
- Senbòl-a di dolar ka roumonté san dout à pyès-a di 8 réyal èspangnòl. Annéfè, pyès-a di lajan èspangnòl di lwit réyal di plat té ka posédé roun révèr ki ka abòrdé roun grafism roumarkab, karagtéristik : 2 kòlonn ki kouronnen ki ka ankadré 2 plannisfè, ki ka rouprézanté Ansyen-an ké Nouvèl Monn-an, ki sirmonté di roun kouronn rwèyèl. Li té ka fè pati di roun gran lignen di lanmonnen, fanmi monnétèr-a dé réyal di Lèspangn, pyès-a di lwit ki aparanté di sirkrwa kou nou ka di pli laro o thaler jèrmannik.
- Pronmyé dolar nò-anmériken té enprimen an 1690 pa kòlonni di Massachusetts, mé so laspé té tré diféran di sa-ya di jòdla. Lò Létazini-ya ka akéri yé lendépandans (1776-1783), yé pran pou lanmonnen dolar-a, ké grafism-an di pyès-a di 8 réyal di plata (osi aplé « dolar èspangnòl », ki-lé-di « thaler èspangnòl », oben Spanish dollar), kou Péso-a té fika osi. Dipi, yé pwisans ékonnonmik ké finansyé otan ki politik ké militèr, ki kontribiyé à propagasyon-an di non di dolar annan byen ròt réjyon di monn.
Ròt non
Atè Kannanda, annan réjyon frankofonn-yan, dolar-a sa aplé popilèrman « loonie » oben « pyas ». Pyas-a té roun linité monnétèr ki té gen kour o Kannanda anvan rivé-a dé Britannik. A té dé pyès ékivalan o dolar, mé ki té ka provni di ròt réjyon di monn, kou Lanpir otoman ké Répiblik di Véniz. Annan Lanmérik di Nò britannik-a, lizaj-a té di konsidéré pyas kou tradigsyon fransé-a di dolar. A an koumansman di xxe syèk ki mo dolar-a koumansé ranplasé pyas an fransé kannandjen, asou biyé-ya di labank bilenng ké inilenng fransé. Pa lègzanp, pannan lannen-yan 1910, sèrten labank té ka émèt dé « dis pyas » alò ki ròt té ka émèt dé « di dolar ».