1190

Sa paj ka konsèrné lannen 1190 di kalandriyé julyen.

Évènman

Lazi

Potré di Temüjin.

• Temüjin, asou propozisyon-an d’Altan-otchigin é di Setche-beki sa éli khandes Mongols (finisman an 1227). I ka enpozé so otorité à ansanm-an dé tribi mongol é an ka fè, pa adopsyon-an di roun nouvèl taktik, oun roudoutab pwisans militèr. I ka fondé lòrd-a dé darkhans(fòrjron), chouvalyé ki ègzanpté d’enpo é ka jwi di enpinité-a pou yé nòv pronmyé déli. I ka òrganizé Mongol-ya soulon sistenm désimal ki déjà an izaj koté Xiongnu-ya, don inité souprenm-an sa tumenan (dis réjiman, swé 10 000 soda). I ka òrganizé so gard pèrsonèl (kechikten).

Pròch-Oryan

• 14 févriyé : Isaac II Ange divèt signé lapè-a ké Frédéric Barberousse é ka asiré pasaj-a di so larmé jouk Philadelphie, an Azi minò.

• 22-28 mars : larmé-a di Frédéric Barberousse ka pasé Dardanelles atè Gallipoli.

• 11 avril, Tyr : Conrad di Montferrat ka akòrdé dé privilèj komèrsyal o Génois.