1623

Di Wikipédja

1623 sa roun lannen koumin ki ka koumansé oun dimanch.

Évènman[chanjé | Chanjé wikikod]

  • 25 janvyé, Lachin : jézwit alman-an Adam Schall (1591-1666), ki bloké atè Macao dipi 1619, ka rivé atè Péken, ki akonpagné di italyen-an Niccolò Longobardi. Li ka émèrvéyé lakou-a dé Ming an prédizan léklips-a di soléy di 8 ògtòb. Li ka divini roun ilis mandaren, Mèt dé sigré di Syèl an 1653, anba non-an di Tang Io Wang.
  • 31 janvyé : pap-a Grégoire XV ka toléré « rit malabar », ki inogiré pa Nobili pou tanté di kristannizé kas endouis-ya.
  • 7 mars : vis-rwè di Nouvèl-Lèspagn Diego Carrillo de Mendoza y Pimentel ka òrdonnen sispansyon-an dé travay di drénaj di Mègsiko ; lannen-an ki ka swiv, oun inondasyon ka kozé patché donmaj.
  • 9 mars : masak d'Amboine (nl). Gouvèlnò-a d’Amboine Herman van Speult (nl), anvan prétèks di roun konplo anti-olandé, ka fè arété, tòrtiré ké ègzékité dis-nèf étranjé, don nèf Anglé. Angle sa èspilsé di l’Insulinde pa Olandé-ya. Yé divèt dézòrmé prokiré yé kò endirèkman zépis-ya pa rélè-a di Makassar (Sulawesi).
  • 10 sèptanm : soultan otoman-an Mustafa Ie sa òkò dépozé pa jannisèr-ya. Soultan-an ki déchi sa pronmennen annan kapital-a asou roun lann anba ari-ya anvan di fika ègzékité. Murat IV ka régné anba titèl-a di so manman Kösem. Li ké rèstoré lotorité-a annan ségon parti-a di so règn (finisman an 1640).

Nòt ké référans[chanjé | Chanjé wikikod]

Lyen ègstèrn[chanjé | Chanjé wikikod]