Artiri

Nou ka aplé artiri ansanm-an dé arm kolèktiv oben lourd ki ka sèrvi pou voyé, à grann distans, asou ennmi-a oben asou so pozisyon-yan é so ékipman-yan, divèr projèktil di gro oben piti kalib : obi, boulé, rokèt, misil, pou apiyé si pròp troup-ya ki angajé annan roun batay oben roun syèj. Tèrm-an té aparèt anviron o xiiie syèk, ki ka dérivé di vyé fransé artilyé ki ka dézigné artizan-yan, fabrikan d'arm é ékipman di lagèr. So artizan-yan té pannan lontan sèl èspésyalis-ya annan sèrvis-a di sa arm-yan pis ki yé ka fabriké yé é ka éséyé yé anvan livrézon-yan. A pousa ki, jouk xviiie syèk, yé té komisyoné pa souvren-yan pou sèrvi yé à lagèr-a.