Chimi

Di Wikipédja
Striktir chimik-a di ADN-an.

Chimi-a sa roun syans di lanatir-a ki ka étidjé matyèr-a é so transfòrmasyon, é pli présizéman :

  1. Éléman chimik-ya à léta lib, atom oben ion atomik. Li ka étidjé égalman yé asosyasyon pa lyézon chimik ki ka anjandré notaman dé konpozé molékilèr stab oben dé entèrmédjèr plizoumwen enstab. Sa antité di matyèr pouvé fika karaktérizé pa roun idantité rélyé à dé karaktéristik kantik é dé propriyété présiz ;
  2. Processus-ya ki ka chanjé oben ka modifyé idantité-a di sa partikil-ya oben molékil di matyèr, dénomé réyaksyon chimik, transfòrmasyon, entéraksyon, etc. ;
  3. Mékanism réyaksyonèl-ya ki ka entèrvini andan processus chimik-ya oben lékilib fizik ant Dé fòrm, ki ka pèrmèt di entèrprété dé òbsèrvasyon é di anvizajé dé nouvèl réyaksyon ;
  4. Fénomèn fondamantal òbsèrvab an rapòr ké fòs-ya di lanatir-a ki ka jwé roun rol chimik, favorizan réyaksyon-yan oben sentèz, adisyon, konbinézon oben dékonpozisyon, séparasyon di faz oben ègstraksyon. Analiz-a ka pèrmèt di dékouvri konpozisyon-an, Markaj sélèktif-a ka ouvri vwa-a à roun chéma réyaksyonèl koéran annan mélanj konplèks-ya.

Nòt ké référans[chanjé | Chanjé wikikod]

Wè osi[chanjé | Chanjé wikikod]