Sousouri

Di Wikipédja

Le Sousouri (chauve-souris en français) est un personnage typique du carnaval guyanais

Dèskripsyon[chanjé | Chanjé wikikod]

Sa pèrsonaj-a ka réprézanté sousouri. Yé ka senbolizé lasoufrans. Yé koulèr a nwè ké rouj. Nou ka wè yé annan lari konmin Lagwiyann pannan sézon kannaval.  A pito Kayenn nou ka wè yé pisouvan. Yé ka kouri lari-ya toulédimanch kannaval. 

Sousouri ka réprézanté lidé moun ki ka viv Lamazoni. Sa pèrsonaj-a potalan piskétan sousouri a roun senbòl anblématik roun kominoté pèp natif-natal Lagwiyann, zendjen Yaguas laro Lamazoni.

Pèrsèpsyon[chanjé | Chanjé wikikod]

Léròp, sousouri a lidé djab men pannan kannaval-a a ròt bagaj. Kannaval Lagwiyann ka réprézanté tout moun ki ka viv annan péyi-a. I gen aprochan 102 oben 110 èspès sousouri Lagwiyann.

Déglizman sousouri lé montré rézistans pannan lépòk katibaj. Sa ganm wè a menm parèy Lagwiyann kou Lakarayib.

Sousouri a senbòl lasoufrans détéritoryalizasyon ké viré annan rétéritoryalizasyon ki fèt annan gran soufrans. Sa ka fè wè lidé kolonyal blanng-yan. 

Lafrik, gen rounòt non pou sa pèrsonaj-a.

Lagwiyann[chanjé | Chanjé wikikod]

Kannaval Lagwiyann a roun évennman nou pa pouvé manké annan réjyon-an. Bokou moun ka konsidéré sa bagaj-a, i ka réprézanté kiltir péyi-a.  Nou ka trapé tout moun ròt kiltir annan kannaval Lagwiyann.

Kannaval Kayenn ka vini di lèspri, ganm fè kolo-yan. Sa roun pansé blanng fransé, a sa nou ka trouvé annan kannaval lari Kayenn, i gen tout so sans réapropriyasyon. Kouman santiman lèsklav, soufrans, doulè, lèkzil ké linomab ka èsprimé atravè léjann-yan é kwayans moun péyi Lagwiyann. Sousouri sa roun fason annan lèspwi moun-yan, i ka senbolizé mòrtalité di sa richès patrimwann é kiltir idantitèr. Sa réprézantasyon-an a roun mirwar limanité komplèks ki  konstrwi roun visyon ki ka dominé di visyon ròt-a. A konsa mouché Édouard Glissant ka défini sa bagaj-a, antan ki miz au paròksysm di karaktèr dérizwar lajénès krèyòl. Lèspri rasis osidantal a té ka pozé sokò kou roun zannimo pli pròch di moun nwè épi di moun blanng annan pansé (konsepsyon darwinienne di évolisyon, pran kou roun mask grotsk.

Dénominasyon[chanjé | Chanjé wikikod]

Sousouri annnan lèksik Lagwiyann, i adopté pa tout moun ki annan kannaval Lagwiyann. Travay Michel AZÉMA ké Emmanuella RATTIER (1994) asou lanng matèrnel annan lékol, mété an rélasyon timoun-yan ki soti annan fami roun lanng kréyòl ké timoun-yan ki soti annan fami 2 lanng ka fas difikilté pou anprann roun fransé granmatikal.  Altèrnans kodik souvan apliké annan kontèks kréyòl, marké pa de sitiyasyon de tip diglosik. Plisyè fonctyoneman annan kominikasyon lanng-yan étidyé pa Sophie Alby et Bettina Migge ka propozé annan roun létid di mélanj lanng-yan di Lagwiyann.  

Notes et Références[modifier | modifier le code][chanjé | Chanjé wikikod]

  1. Revenir plus haut en :a et b K. S. Bose et R. H. Sarma, «  », Biochemical and Biophysical Research Communications, vol. 66, no 4,‎ 27 octobre 1975, p. 1173–1179 (ISSN 1090-2104, PMID 2, DOI 10.1016/0006-291x(75)90482-9, lire en ligne, consulté le 10 février 2023)
  2. ↑ Blodwenn Maufret, , Belgique, Musée international du Carnaval et du Masque de Binche Copyright by B. et MICM - Binche (Belgique), d/2019/1590/1, 282 p. (ISBN 2-87232-047-4, 28 février 2023), p. 138 -140
  3. ↑ Blodwenn Mauffret, «  », Amerika, no 11,‎ 23 décembre 2014 (ISSN 2107-0806, DOI 10.4000/amerika.5527, lire en ligne, consulté le 21 mars 2023)
  4. ↑ Isabelle Hidair, «  », Pratiques et représentations linguistiques en Guyane,‎ 2007, p. 209-224 (lire en ligne)